Kaynağa göre, Osmanlı İmparatorluğu'nun askeri gücü barut, top ve tüfek gibi ateşli silahlarla önemli ölçüde şekillenmiştir. Bu silahların Osmanlı askeri teşkilatına ve taktiklerine entegrasyonu, İmparatorluğun erken modern dönemdeki başarılarında kilit rol oynamıştır. Özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda İmparatorluğun askerî harekâtları, kuşatma savaşları ağırlıklı olarak gerçekleşmiş ve bu kuşatmalarda top ve barut tedariki zaferin kritik bir unsuru olmuştur."Barut çağı" olarak bilinen bu dönemde, devletler etkili bir askeri güç olabilmek için ya yerli silah sanayilerini geliştirmek ya da gerekli silah ve cephaneyi temin etmek durumunda kalmışlardır. Kaynaklar, silah ve malzemenin yeterli ve düzenli sağlanmasının, teknolojik üstünlüklerden daha önemli olduğunu vurgulamaktadır. Osmanlılar, barut teknolojisini hızla benimsemiş ve bunu ordu ve donanmalarına başarıyla uygulamışlardır. Rakiplerinden çok daha önce, ateşli silah kullanımı ve imalatında uzmanlaşmış merkezi ve daimi birlikler kurmuşlardır. Yeniçeri ocağının teşkil edilmesi ve ateşli silahlarda uzmanlaşmış teknik ocakların kurulması bu dönüşümün en önemli adımıydı. Bu birlikler için asker temini devşirme sistemiyle sağlanıyordu.Osmanlı ordusunun yapısı da ateşli silahların etkisiyle değişmiştir; süvari ağırlıklı birliklerin yerini giderek tüfekli piyadeler (Yeniçeriler ve sekban/levend gibi reayadan oluşturulan birlikler) almıştır.... Yeniçerilerin sayısı artırılmış, bu durum zamanla kalitede düşüşe ve mali sorunlara yol açsa da, ateşli silahların ordu içindeki yeri sağlamlaşmıştır. Ateşli silahların reaya arasında yayılması ve ordudan çıkan tüfekçilerin oluşturduğu çeteler ise devletin şiddeti kontrol etmesini zorlaştırmıştır.Osmanlılar, kendi silah sanayilerini kurma konusunda da yetkinlik göstermişlerdir. Topçu birliklerinin varlığı 14. yüzyıl sonlarına kadar uzanmaktadır3. Barut üretimi İmparatorluğun birçok yerinde yaygındı (İstanbul, Kahire, Halep, Bor, Belgrad, Selanik vb.). Osmanlılar 18. yüzyıl ortalarına kadar barut üretiminde kendine yeterli olmuşlardır. Kükürt ve güherçile (barutun ana bileşeni)gibi hammaddeler İmparatorluk içinde bulunuyordu, ancak tedarik ve üretim maliyetleri idari ve mali zorluklara yol açabiliyordu. Top dökümü ve mühimmat sanayileri de gelişmişti. İmparatorluk, bakır ve demir gibi zengin cevher yataklarına sahipti ve 16-17. yüzyıllarda bu metallerde kendine yeterliydi, sadece kalay ithal ediyordu. Çoğu Osmanlı topu tunçtan dökülüyordu. İstanbul'daki Tophane-i Amire gibi merkezlerde çeşitli boyutlarda (büyük kuşatma toplarından küçük şayka ve kale toplarına kadar) kitlesel top üretimi yapılmıştır. Kaynaklar, Osmanlıların sadece büyük toplara odaklandığı yönündeki yaygın görüşü aksine, küçük ve orta çaplı topların da önemli miktarda üretildiğini göstermektedir.Kuşatma savaşlarında topçular kadar lağımcılar da önemliydi. Osmanlılar, kuşatma ve savunma taktiklerinde 17. yüzyıl sonlarına kadar Avrupalı rakipleriyle başa baş gitmişlerdir .Osmanlıların 17. yüzyıl sonundaki ilk askeri gerilemeleri ve 18. yüzyıldaki yenilgileri, doğrudan teknolojik gerilikten veya silah üretimindeki eksikliklerden ziyade, iki cepheli savaşlar, uzayan ikmal hatları, ekonomik sıkıntılar, üretim kapasitesi ve verimlilikte Avrupa'nın gerisinde kalması, mali sorunlar ve merkezi otoritenin zayıflaması gibi daha geniş çaplı idari, ekonomik ve sosyal nedenlere bağlıydı . Askeri rekabet gücü, sahada konuşlandırılan silah sayısıyla doğrudan ilişkiliydi ve bu da etkin idari, mali ve lojistik sistemlere dayanıyordu.Özetle, barut, top ve tüfek Osmanlı askeri yapısını kökten dönüştürmüş, yeni birliklerin kurulmasını, askeri taktiklerin değişimini ve yerli bir silah sanayisinin gelişimini tetiklemiştir. Bu silahlar, özellikle erken dönem kuşatma başarılarında hayati rol oynamış ve İmparatorluğun uzun süre önemli bir askeri güç olarak kalmasını sağlamıştır.