PART 14 DYRRHACHIUM AT PHARSALUS

Pagkatapos masugpo ni Caesar lahat ang mga kaanib ni Pompey sa mga lugar na sinugod niya sa Hispania, nagpa-silangan siya para tumawid siya sa Dagat Adriatiko noong Enero ng 48 BC.

Samantala, habang nangangalap ng mga karagdagang hukbo si Pompey, si Caesar ay patawid sa Adriatico subalit siya’y naudlot at naharang siya sa Gresya kasama ang pitong lehiyon ng hukbo. Ang iba sa kanyang armi ay naiwan kay Mark Antony sa Brundisium. Habang naglilikom sila ng mga suplay, tinangka niyang kubkubin at okupahan ang Dyrrachium subalit umurong siya noong naunang dumating doon sa siyudad si Pompey. Sa bandang Abril, nakarating si Mark Antony at ang kanyang hukbo para maalalayan si Caesar laban kay Pompey.

Nangyari ang labanan ng dalawa sa Dyrrhachium o Epidamnus (48 BC) sa dalampasigan ng Adriatico at tinagurian na ngayon na siyudad ng Durres sa Albania).

Tinangkang hamunin ni Caesar si Pompey ng sagupaan subalit hindi siya pinansin ni Pompey dahil ang estratehiya noon ni Pompey ay ang pagurin niya ang hukbo ni Caesar sa gutom. Nagtangka muli sa Caesar na dakipin ang Dyrrhachium. Malakas ang posisyong depensa ni Pompey sa Dyrrhachium dahil sa likuran niya ay dagat at sa harap niya ay mga bundok…

Samantala, ang kampo ni Caesar ay nasa mataas na lugar sa looban kaya kinailangan niyang paghanapin ang kanyang hukbo ng kanilang pagkain at pangangailangan. Nag-umpisa si Caesar ng pagpagawa ng doble-harang sa paikot ng pinagkampuhang lugar ni Pompey para maharangan si Pompey sa kanyang pagpahagilap ng pagkain para sa kanilang mga kabayo at hayup na dala….

“Pagkatapos ng kanilang pag-urong mula sa Dyrrhachum, nagtungo si Caesar sa bandang Timog at nagpasilangan sa siyudad ng Appolonia. Panandaliang huminto ang hukbo ni Caesar doon at para gamutin ang mga nasugatan sa kanyang mga tauhan, bayaran niya ang kanyang armi, palakasin ang loob ng kanyang mga kaalyado at iwanan ang kanilang mga kuwartel…” “Dumating siya sa Aeginium at kinatagpo niya doon si Gnaeus Domitius Calvinus. Pagkatapos na magka-ugnay ang puwersa ni Caesar, nagtungo sila sa Thessaly at sa mga lugar na hindi pa napuntahan ng mga nandarambong na mga Romanong armi. Sa tiyempong ito, nakatagpo niya ang marami sa mga nawala at naligaw niyang mga hukbo. Samantala, ang kampo ni Pompey ay nagpapakalat na ng mga balitang nang-uunsiyami sa hukbo ni Caesar na tinalo nila kakaraan lamang. Kaya maraming komunidad na nadaanan nila ang malabnaw na maki-isa sa hukbo ni Caesar ang tingin ng mga ito sa hukbo ni Caesar ay mahina sila. Hindi sila pinapasok ng siyudad ng Gomphi dahil ayaw ng mga mahistrado doon na umalalay sa isang hukbong baka lamang matalo sa digmaan…”

“…. Subalit sa sumunod na mas malaking bakbakan sa Pharsalus,…Maraming mga kaanib ni Pompey ang sumuko kay Caesar kasali na rito sina Marcus Junius Brutus at Cicero. Samantala, tumakas papuntang Ehipto si Pompey at doon humingi siya ng tulong sa hari doon at permiso na doon siya muna tumigil at magkanlong (refuge). Si Haring Ptolemy ng Ehipto ay dating kliyente ni Pompey kaya napagpasyahanni Pompey na doon siya humingi ng tulong. Lingid sa kaalaman ni Pompey, sa halip na tutulungan siya nito, napagdesisyonan na ng korte ni Ptolemy na ipagkanulo nila si Pompey dahil sa takot ni Ptolemy kay Caesar pagkatapos nilang malaman na natalo si Pompey kay Caesar sa nakaraang bakbakan ng Pharsalus…..”

Please listen to the full podcast for the complete narrative.