Labanan sa Zela

( “Vino, Vidi, Vici”- “Ako’y Dumating, Tumingin, Nanagumpay” )

“…Marahil ay naalimpungatan si Caesar mula sa kanyang mataga-tagal ding pagtigil at indulhensiya sa kaharian ng Ehipto at sa piling ni Cleopatra. Sa kanyang pagtigil doon pagkatapos na umupo sa pamunuan si Cleopatra, siya’y nalibang sa karangyaan, piyesta, maluhong paglayag sa Ilog Nile at ibang wagas ng pagtamasa ng karangyaan ng mga monarkiya.

Sa pag-alis ni Caesar, nag-iwan siya sa Alexandria ng tatlong lehiyon para tumulong sa pamunuan ng Ehipto kung kinakailangan. Inilagay niya si Cleopatra kasama ng kanyang nakababatang kapatid na si Panglabing-apat na Ptolemy Philopator bilang mga pamunuan ng Ehipto. Nagtungo si Caesar sa Turkiya at naglakbay siya ng humigit kumulang ng apatnapung araw sa pagdaan niya sa Syria, Cilicia at Cappadocia para makarating siya sa Pontus na kaharian ni Pangalawang Pharnaces.

Batay sa panulat ni Aulus Hirtius na tenyente ni Caesar: “Noong dumating sa Syria si Caesar na galing sa Ehipto, at nalaman niya na ang gobyerno sa Roma ay masama ang pagkakapamahala, inisip niya na kinailangan niyang unahing ayusin ang estado ng mga probinsiya na madadaanan niya. Ito’y inasahan niyang maisasagawa niya sa Syria, Cilicia at Asya dahil ang mga probinsiyang ito ay walang digmaang kinakasangkutan. Sa Bithynia at Pontus, talagang inasahan niya ang mas malaking kaguluhan doon dahil natanto niya na nagpatuloy pa rin si Pharnaces sa kanyang kapangahasang manakop at malamang na hindi siya titigil kaagad dahil nakatikim na siya ng pagwagi.”

“…Paglapit niya sa rehiyon ng Pontus sa bandang Timog na bahagi ng Itim na Dagat o Black Sea, at nakarating siya sa unang bahagi ng probinsiya ng Galatia, doon, sinalubong siya ni Deiotarus.

Si Deiotarus ay siyang pinuno sa probinsiyang iyan at nanghingi siya ng tawad kay Caesar dahil sa pag-alalay niya dati sa puwersa ni Pompey doon sa nangyaring bakbakan sa Pharsalus. Noong natalo ang puwersang Pompey sa digmaan sa Pharsalus dalawang taon na noon ang nakakaraan, bumalik si Deiotarus sa Asia Minor. Nabawasan ang teritoryo ni Deiotarus dahil sa kanyang pagkatalo sa bakbakan na nangyari sa Nicopolis sa nakalipas na dalawang taon at dahil sa reklamo ng ibang mga ibang mga prinsipe sa Galatia…”

“…Kagaya ni Deiotarus, pinuntahan din ni Ariobarzanes si Caesar at nanghingi ng patawad sa kanyang dating pagsuporta kay Pompey. Pinatawad siya ni Caesar at nagutos siyang magdala si Ariobarzanes ng mga suplay at hukbo na maisanib sa kanyang dalang hukbo para kalabanin ang arming Pontus ni Pharnaces.

Habang siya’y nasa Syria, may mga sugong dumating kay Caesar na pinadala ni Haring Pangalawang Pharnaces, para makiusap kay Caesar na huwag siyasanang darating doon na kaaway dahil susunod naman siya sa lahat ng kanyang kautusan.

Ipinangako ni Pharnaces ang lahat subalit iniwas niyang binanggit ang kanyang mga isinagawa sa mga digmaan. Nakuha ni Caesar ang pahiwatig nito, at kagaya ng kanyang kinasanayang gawi sa mga hindi diretsahang pangausap kundi mga alanganing paramdam, niresolba niyang pinagpasyahan ito sa madaling panahon. Ang tanging panglutas dito ay digmaan.

Dumating si Caesar sa Pontus at pinulong niya lahat ng kanyang puwersa na samasama. Hindi lamang ang bilang ng puwersa na natipon ang malaki kundi pagdating sa disiplina ang mga ito ay bihasa na. Ang pang-anim na Lehiyon na binuo ng mga beterano na dala niya magmula Alexandria ay naroon bagaman nabawasan na at kulang-kulang na ito sa sanlibung sundalo. May mga ilang pangkat na binuo ng mga‘vexillationes’ o ad hoc at pansamantalang yunit ng hukbo na itinatatag sa krisis ng pangangailangan. Ang mga mandirigmang ito sa armi ni Caesar ay mga nakaligtas na sundalo sa armi ni Domitius Calvinus sa nakaraang labanan…”

Please listen to the podcast for the full story.