Dutch History

1302 is een historisch jaar. Vlaanderen dankt er zelfs zijn feestdag aan: 11 juli, de dag waarop in Kortrijk de Guldensporenslag werd uitgevochten. Lange tijd was 1302 ook het onderwerp van talloze polemieken en mythes. Wat maakt 1302 zo iconisch? Het verhaal van 1302 begint met het economisch welvarende Vlaanderen dat ten prooi valt van een sluwe Franse koning. Maar wanneer al lang gistende spanningen in de Vlaamse steden tot explosie komen, stort het Franse bouwwerk in.

Het verzwegen verhaal van een Amsterdamse familie die zich schuldig maakte aan verraad en collaboreerde met de nazi's. "Als je voorouders helden waren, dan lijkt dat ook iets over jezelf te zeggen. Alsof een stukje van hun heldendom ook afgeeft op jou. Maar wat als je voorouders verraders waren, zoals de mijne? En aan de verkeerde kant van de geschiedenis stonden?". Stephanie Biesheuvel stuitte bij toeval op een familiegeheim toen haar overgrootvader in Het Parool werd genoemd als de mogelijke verrader van Anne Frank.

"Soldaat van Oranje" is een van de beroemdste boeken over de Tweede Wereldoorlog. Erik Hazelhoff Roelfzema (1917-2007) beschrijft hierin zijn persoonlijke belevenissen tijdens de bezetting en ten tijde van de bevrijding. "De Soldaat van Oranje" vertelt hoe hij als jongeman in 1941 de oversteek naar Engeland waagt, in Londen in allerlei intriges verwikkeld raakt, kennismaakt met de geheime diensten, nachtelijke landingen uitvoert in Scheveningen en als RAF-piloot meedoet aan een luchtaanval op Berlijn.

Wie het heden én de toekomst wil begrijpen, kan niet om de geschiedenis heen. Europa heeft een lange en roerige voorgeschiedenis met zijn buren. Waar de geografische grenzen al sinds mensenheugenis vastliggen, zijn de door de mens getrokken staatsgrenzen vrijwel voortdurend verschoven. Kijk maar naar Polen, het 'land op wieltjes' dat heen en weer schoof en zelfs lange tijd van de kaart verdween. Of naar het koloniale tijdperk, waarin de Europeanen in Afrika, Azië en het Midden-Oosten de dienst uitmaakten en willekeurig grenzen trokken, wat leidde tot gruwelijke oorlogen. De randen van Europa zijn al veel langer rafelig.

Ruim vier eeuwen geleden zwermden Nederlandse schepen en hun bemanningen uit over de wereldzeeën. Ze voeren naar het noorden, over de Atlantische Oceaan naar het westen en rond Kaap Hoorn en voorbij Kaap de Goede Hoop naar Azië. Ze dreven handel, gingen de strijd aan met Europese concurrenten, onderwierpen goed- of kwaadschiks inheemse volken en stichtten nederzettingen en koloniën. Het vervoer van goederen en mensen via het water was in veel opzichten bepalend voor de ontwikkeling van scheepstypen, navigatiemiddelen en handelsnetwerken.

Op 10 mei viel het Duitse leger het neutrale Nederland binnen. Het was het begin van een 5 jaar durende bezetting. Waarom werd Nederland aangevallen en hoe was het om te leven onder de Duitse bezetter. Wat waren de gevolgen van de bezetting, toen en nu? En door wie werd Nederland in 1945 bevrijd?

The Dutch East India Company, officially the United East India Company (Dutch: Vereenigde Oost Indische Compagnie; VOC), was a megacorporation created in the early 17th century by a government-directed merger of many competing Dutch trade services. You might think that Amazon or Google is big, but the VOC is still thought to be the world's biggest corporation in documented history.

Drie eeuwen lang spraken overal in de staten New York en New Jersey mensen de Tawl, de Amerikaanse versie van het Nederlands. Het was een overblijfsel van de tijd waarin New York nog Nieuw-Amsterdam heette en je zonder het Nederlands nergens kwam aan de oostkust van Amerika. In De Tawl gaat historicus Philip Dröge al fietsend over Amerikaanse wegen op zoek naar wat er nu nog over is van dat Nederlandstalige verleden. Het resultaat is een opmerkelijk verhaal over de Nederlandse oorsprong van woorden als 'OK' en 'dope' en over gekke rechters, slavernij, komieken en oplichters.

Centrale banken zoals de Fed in de V.S. of de Europese Centrale Bank (ECB) zijn sinds de kredietcrisis van 2007-2008 niet weg te slaan van de voorpagina’s van de kranten. Zij hebben in 2008 de wereldeconomie van een diepe depressie gered en zijn tot op de dag van vandaag de instellingen die de economieën en financiële markten overeind houden. Kortom, ze zijn zeer belangrijk. Ze zijn echter ook black boxes: heel weinig mensen weten wat die instellingen doen, waarom ze doen wat ze doen en hóe ze doen wat ze doen.

Een blik in het brein van Poetin en andere potentaten. Vladimir Poetin houdt van geschiedenis. Zijn vurige redevoeringen zitten er vol mee. Velen verklaren hem voor gek, maar in vaardige handen is het verleden een wapen zonder weerga. Xi Jinping, Recep Tayyip Erdogan en andere ambitieuze leiders weten dat ook en maken er sluw gebruik van. Dat gebeurt wereldwijd. Ook in het Westen. In De macht van het verleden legt Ivo van de Wijdeven haarfijn uit hoe politici en potentaten de geschiedenis gebruiken. Daarmee geeft hij tevens inzage in de diepere drijfveren van machthebbers. Hun visie op het verleden stuurt hun handelen in het heden. De macht van het verleden werkt twee kanten op. Hoogste tijd om die macht onder de loep te nemen.

Reginald—better known as “Dutch”—Thompson is a multi-faceted storyteller with unforgettable voices—those of Roy from Murray Harbour North, Adelaide from Bunbury, Gus from Chepstow, and countless others—to tell the stories of the Bygone days in Prince Edward Island [sometimes NS, too]. Stories that, without Dutch’s talent and care, might be remembered only by family and close friends or lost altogether.

De Eerste Wereldoorlog werd 'de oorlog om alle oorlogen te beëindigen' genoemd... maar dat deed hij niet. In deze beknopte weergave van de Eerste Wereldoorlog kijken we naar de redenen ervoor, de reacties erop, en uiteindelijk het overlijden van degenen die het grootste offer brachten. Zo vaak horen we over de grote offers die gebracht werden in de daaropvolgende oorlogen, maar het verhaal van de Eerste Wereldoorlog biedt een diepgaand inzicht in de omstandigheden die leidden tot de Tweede Wereldoorlog.

Eeuwenlang vormden de Middeleeuwen een synoniem voor ongeletterdheid, barbarij en wreedheid. In de moderne tijd heeft zich daarnaast een veel positiever beeld ontwikkeld. Dan roepen de Middeleeuwen gedachten op aan ongebonden vrijheid, zuivere natuur, spontaniteit en ongekunstelde schoonheid. In dit college belicht de vooraanstaande wetenschapper Herman Pleij deze buitengewoon interessante periode uit onze beschavingsgeschiedenis zowel vanuit historisch-letterkundig als cultuur-historisch perspectief.

Prachtige, hartverscheurende memoires over de Holocaust, waarin Sara Leibovits en haar dochter Eti Elboim samen vertellen hoe Sara als jong meisje Auschwitz wist te overleven, als enige van haar hele familie. De trein kwam langzaam tot stilstand met piepende remmen. Het was donderdagochtend 18 mei 1944. Al sinds maandag hadden we in de duisternis en smerigheid van de veewagon opeengepakt gezeten en hongergeleden. Onze reisgenoten waren tranen, beklemming en onze angst voor het onbekende geweest. Het zestienjarige Joodse meisje Sara Leibovits zat samen met haar familie in deze trein.

An epic historical saga of time travel and distorted romance, transporting the reader to some of Amsterdam’s most memorable periods of history; wartime, riots, famine, and the plague. Robert has his own personal medical challenge, diabetes. As you might expect his condition does not exactly sit well with several episodes of accidental time-travel sessions leaping into the past of historical Netherlands. Each time Robert travels in time, his fate is bound up with the same woman (or is it?), and with the work of The Netherlands' most famous painter, Rembrandt van Rijn. Take a walk through ...

Sinds de snelle opkomst van Pim Fortuin in 2002 is de Nederlandse politiek veranderd. De politieke partijen lijken zich inmiddels te hebben hervonden. Niet door zich tegen het populisme te keren, maar eerder door het te erkennen. Wat is populisme? En is het echt zo nieuw of is het onlosmakelijk deel van de democratie?

Kan iedereen uitgroeien tot oorlogsmisdadiger, als de omstandigheden daarom vragen? 'Hoeveel ik van Fokko'tje houd, kan ik niet schrijven en niet met woorden zeggen, Erika. Maar als ik bij jullie ben, dan zul je dat wel merken: dat geldt ook voor jou, Vrouwke.' Uit een brief van Willem aan Erika. Willem van der Neut mishandelde als bewaker in Kamp Amersfoort vele gevangenen en maakte deel uit van het executiepeloton. Wat was hij voor een man? Was hij een 'beestmens', zoals de naoorlogse kranten hem noemden? Een psychopaat, die in het kamp driften botvierde die hij eerder onderdrukte?

Drie koningen uit het Huis Oranje-Nassau regeerden tussen 1813 en 1890 over Nederland: Willem I (1813-1840), Willem II (1840-1849) en Willem III (1849-1890). Hun historische reputaties lopen uiteen. Willem I, als enige van de drie opgenomen in de Historische Canon van Nederland, geldt als een van de grondleggers van onze staat. De Koning-Koopman zou zijn onderdanen hebben opgestoten in de vaart der volkeren; het is wat veel eer. Willem II wordt herinnerd als de Held van Waterloo. In 1848 zou hij zijn conservatieve denkbeelden abrupt hebben ingeruild voor liberale overtuigingen.

Meesterverteller Fik Meijer behandelt in deze lezing de geschiedenis van de Grieken en Romeinen aan de hand van enkele concrete probleemstellingen. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Griekse expansie? Waarom was juist de 'democratische' volksvergadering in het oude Athene zo imperialistisch. En hoe kan het dat de Romeinen zo machtig waren, terwijl hun oorlogsverklaringen altijd van een defensieve overweging uit ging? Meijer geeft in deze lezing meer dan een historische uiteenzetting van de Grieken en Romeinen. Hij weet een levendig beeld te schetsen van het leven in de klassieke oudheid.

Nederlands bekendste historicus Maarten van Rossem analyseert het ontstaan, het verloop en de gevolgen van het omvangrijkste gewapende conflict dat de wereld gekend heeft. In zijn vier uur durende hoorcollege neemt hij de luisteraar mee langs de belangrijkste beslismomenten die van doorslaggevende betekenis waren. Met kennis van de vele historische onderzoeken en met zijn unieke humor gaat hij verder dan de bekende feiten en biedt hij een totaalbeeld van dit grote conflict.