Dutch History

Kan iedereen uitgroeien tot oorlogsmisdadiger, als de omstandigheden daarom vragen? 'Hoeveel ik van Fokko'tje houd, kan ik niet schrijven en niet met woorden zeggen, Erika. Maar als ik bij jullie ben, dan zul je dat wel merken: dat geldt ook voor jou, Vrouwke.' Uit een brief van Willem aan Erika. Willem van der Neut mishandelde als bewaker in Kamp Amersfoort vele gevangenen en maakte deel uit van het executiepeloton. Wat was hij voor een man? Was hij een 'beestmens', zoals de naoorlogse kranten hem noemden? Een psychopaat, die in het kamp driften botvierde die hij eerder onderdrukte?

Centrale banken zoals de Fed in de V.S. of de Europese Centrale Bank (ECB) zijn sinds de kredietcrisis van 2007-2008 niet weg te slaan van de voorpagina’s van de kranten. Zij hebben in 2008 de wereldeconomie van een diepe depressie gered en zijn tot op de dag van vandaag de instellingen die de economieën en financiële markten overeind houden. Kortom, ze zijn zeer belangrijk. Ze zijn echter ook black boxes: heel weinig mensen weten wat die instellingen doen, waarom ze doen wat ze doen en hóe ze doen wat ze doen.

Meesterverteller Fik Meijer behandelt in deze lezing de geschiedenis van de Grieken en Romeinen aan de hand van enkele concrete probleemstellingen. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Griekse expansie? Waarom was juist de 'democratische' volksvergadering in het oude Athene zo imperialistisch. En hoe kan het dat de Romeinen zo machtig waren, terwijl hun oorlogsverklaringen altijd van een defensieve overweging uit ging? Meijer geeft in deze lezing meer dan een historische uiteenzetting van de Grieken en Romeinen. Hij weet een levendig beeld te schetsen van het leven in de klassieke oudheid.

An eight-year-old boy named James, aka the wannabe Cisco Kid, nearly lost his life as he searched for precious metal in a bone dry southwest Arizona gulley. He retrieved only pyrite before a desert flood swept away his world. Over the course of half a century James acquired several additional nicknames. They were reflections of his multiple personalities. His dad called him Traveler or Trav. Some coworkers referred to him as Point Man. A few colleagues labeled him Knowledge Navigator or Nav.

Vladimir Lenin en Josef Stalin waren de eerste twee leiders van de Sovjet-Unie. Door de verschillen in achtergrond, opleiding en ideologische opvattingen, hebben zij hun eigen stempel gedrukt op de politieke, industriële, economische en sociologische ontwikkeling van Rusland en haar inwoners. Beiden hebben de industrialisatie van het overwegend agrarische Rusland versneld. Maar daarnaast kwamen miljoenen mensen om het leven tijdens de jaren van de Grote Zuivering onder Lenin en later onder het terreurbewind van Stalin.

In zijn college over de historische Mohammed reconstrueert arabist Hans Jansen het leven van de profeet aan de hand van overgeleverde verhalen. Wie was Mohammed eigenlijk? Hoe betrouwbaar zijn de bronnen en in welk historisch kader moeten we ze begrijpen? Met kennis van de Arabische wereld, een heldere stijl en een juiste dosis gezond verstand en humor, geeft Hans Jansen een uiterst boeiend college over het begin van de islam.

Behalve de standaardtaal worden er in Nederland nog duizenden andere soorten Nederlands gesproken: de oude dialecten, de nieuwe straattaal, chat-taal en veel meer. Hoe komt het dat onze taal voortdurend aan het veranderen is? Is het niet onhandig voor de communicatie dat iedereen net een beetje anders praat? Moeten we ons zorgen maken over taalverloedering of ons juist verheugen in de vitaliteit van onze taal? Marc van Oostendorp behandelt in zijn college duizend jaar geschiedenis van het Nederlands.

Marcus Aurelius was een Romeinse keizer, de laatste van de Vijf Goede Keizers, en één van de belangrijkste Stoïcijnse filosofen, samen met de slaaf Epictetus. Marcus Aurelius schreef de Meditaties, terwijl in een militaire campagne; het was een reeks van nota's geschreven voor niemand anders dan zichzelf in zijn zoektocht naar zelfverbetering. Stoïcisme is de houding zodat men zich te bevrijden van het onnodige lijden dat voortvloeit uit angst over de gebeurtenissen die buiten onze controle; daarom kan het van enorm belang zijn in iemands leven.

De Verenigde Oost-Indische Compagnie (1602-1799) was de allereerste multinational ter wereld en één van de meest succesvolle handelsbedrijven ooit. De vloot van de V. O. C. groeide uit tot meer dan 1700 schepen. Scheepsladingen vol specerijen, zijde, thee en porselein bereikten Nederland vanuit Azië. Door deze bloeiende handel ontstond in de Nederlanden een periode van ongekende welvaart, de zogenaamde Gouden Eeuw.

This is the second part of John Masters' autobiography: how he fought with his Gurkha regiment during World War II until his promotion to command one of the Chindit columns behind enemy lines in Burma. Written by a best-selling novelist at the height of his powers, it is an exceptionally moving story that culminates in him having to personally shoot a number of wounded British soldiers who cannot be evacuated before their position is overrun by the Japanese.

Het nationalisme beheerst sinds twee eeuwen het Europese politieke denken. Het is een onderwerp waarbij iedereen zich betrokken voelt en waarover iedereen een mening heeft. Het leidt tot hevige debatten en geschillen in de samenleving. Vaak worden begrippen als "natie" en "nationalisme" daarbij in tegenstrijdige en uiteenlopende betekenissen gebruikt en met een gebrekkige kennis over de cultuurhistorische achtergronden. Joep Leerssen zet in dit hoorcollege de zaken op een rij.

Wat is onze plaats binnen de geschiedenis van de mensheid, van het leven op aarde, van onze planeet, het zonnestelsel en het gehele heelal? Waarom zouden we ons moeten interesseren voor deze geschiedenis op grote schaal, van de Big Bang tot het heden? In zijn college beantwoordt Maarten van Rossem deze en andere vragen en geeft hij een overzicht van ons alomvattende verleden.

We gaan nu de prachtige wereld in van de Germaanse mythologie, waar goden de hemel bewonen, mythische wezens ronddwalen en epische verhalen de essentie van het bestaan vormgeven. Deze verzameling van goden, godinnen, verhalen, mythen en sagen uit de Germaanse streken neemt je mee op een reis door de tijd, terug naar de wortels van een rijke en complexe mythologische traditie.

Met nooit eerder gepubliceerd materiaal. Voor het eerst wordt het ware verhaal verteld achter de geheime eenheid van de SAS die tijdens de Tweede Wereldoorlog undercover ging bij de vijand Een verhaal over echte helden, achtervolgingen, spionage en explosies In de zomer van 1941, op het hoogtepunt van de oorlog in de westelijke Sahara, bedenkt de jonge, excentrieke officier David Stirling een radicaal plan: een kleine undercovereenheid moet chaos veroorzaken achter de vijandelijke linies.

In de Romeinse samenleving speelden recht en retorica een grote rol. Met een selectie van aansprekende onderwerpen uit de Romeinse beschavingsgeschiedenis laat Jan Lokin zien hoezeer het klassieke Rome ons Westerse denken over maatschappij, politiek en recht heeft vormgegeven. Zo behandeld hij o.a. de strijd om gelijkberechtiging tussen patriciërs en plebejers, de titanenstrijd tussen Cicero en Clodius, de Romeinse retorica en de overdracht van het Romeinse keizerschap.

Het begin van de 20e eeuw werd geconfronteerd met een van de bloedigste conflicten uit de geschiedenis. Een groot deel van de politieke geschiedenis van die eeuw kan herleid worden tot de volkomen onverwachte en desastreuze gevolgen van de Eerste Wereldoorlog. Miljoenen mensen komen om in deze eerste gemechaniseerde oorlog en het conflict veroorzaakte een langdurige en ingrijpende destabilisering van de politieke, economische en strategische verhouding in Europa.

Het bijzondere verhaal van Nederlands vergeten buurland Moresnet. Van 1816 tot 1918 lag Moresnet aan de Nederlandse zuidgrens. Het landje had 300 inwoners, die zich in de loop van de tijd echt een volk begonnen te voelen. Ze hadden een eigen hoofdstad (het dorp Kelmis), een staatshoofd (de burgemeester) en een verdedigingsmacht (de veldwachter). De vrijheid en lage belastingen trokken duizenden avonturiers aan en Moresnet groeide uit tot een voorbeeld van hoe mensen zonder grote overheid gelukkig en welvarend konden worden. Sterker nog, de wereldvrede moest hier beginnen.

Een vlaag van natte hond wurmt zich door dikke blauwe wierookwolken in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. De penetrante geur van lijken in ontbinding vermengt zich met de parfumwalm van opgetutte kooplui. Aan een van de tientallen zijaltaren rinkelt voor de honderdste keer een bel. Orgelspel en klokkengelui overstemmen de kreet van een marktkramer bij het portaal. In het schemerduister, langs monumentale schilderijen en fluwelen gordijnen, turen heiligen naar de wirwar van kerkgangers.

In zijn hoorcollege reconstrueert Etienne Vermeersch het leven van Jezus van Nazareth volgens een historisch-kritische methode. Deze bestaat uit een kritische analyse van de beschikbare bronnen en hun culturele en historische context om zo te beargumenteren wat historisch is en wat niet. Algemeen wordt aangenomen dat Jezus van Nazareth een Joodse profeet was die leefde van ca. 5 v.C. tot ca. 30 n.C. Vanaf ongeveer 28 n.C. trad hij in Galilea en Judea naar buiten als profeet. Op bevel van de Romeinse prefect Pontius Pilatus werd hij in 30 (of 33) n.C. door Romeinse soldaten gekruisigd. Echter, er bestaan geen strikt historische bronnen over Jezus.

In "Amerika: een moderne geschiedenis" zet prof. dr. Maarten van Rossem op humoristische wijze de ontwikkeling van de VS in de laatste eeuw uiteen. In een lezing van zes hoofdstukken rijgt Van Rossem moeiteloos verschillende onderwerpen als de emancipatie van de zwarte burgerbevolking, de New Deal en de periode van de Koude Oorlog aaneen. Een boeiende reis door de geschiedenis van de enige overgebleven supermacht.