कश्चित् वणिक् वाणिज्ये महतीं हानिम् अनुभूय भोजराजं प्रचुरं धनं ऋणरूपेण अयाचत "यावच्छक्यम् अस्मिन् जीवनकाले एव प्रत्यर्पयिष्यामि । यत् शिष्टं स्यात् तत् जन्मान्तरे प्रत्यर्पयिष्यामि" इति अवदत् च । गमनावसरे सायङ्काले सम्प्राप्ते कस्यचित् तिलकस्य गृहे न्यवसन्, रात्रौ बलीवर्दयोः सम्भाषणं श्रुतवान् । पशुभाषाभिज्ञः सः ज्ञातवान् यत् तौ द्वौ पूर्वस्मिन् जन्मनि एतस्मात् तिलकात् ऋणं स्वीकृतवन्तौ आस्ताम् । इह जन्मनि तैलपेषणीम् आवहन्तौ महता कष्टेन ऋणं प्रत्यर्पयन्तौ स्तः इति । अपरस्मिन् जन्मनि ऋणप्रत्यर्पणभारं वोढुं सर्वथा नेच्छन् सः वणिक्, भोजराजं सर्वं वृत्तान्तम् उक्त्वा, स्वीकृतं धनं प्रत्यर्पयत् ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
A certain merchant, who had suffered a loss, took a large loan from King Bhoja, saying he would repay it as soon as possible in this lifetime and whatever remained in the next life. In the evening, while returning home, he stayed at an oil miller's house and overheard a conversation between an ox and a bull, as he could understand the language of animals. He learned that both the ox and the bull had taken a loan from the oil miller in their previous birth, and now, with great difficulty, they were repaying it. The merchant, not wanting to carry the burden of repaying the debt in the next life, returned the loan to the king the next day.

कदाचित् ऊर्ध्वपुण्ड्रधारिणः जटाभिः शोभमानाः दशमिताः विरागिसाधवः चिटिकां विना रेल्यानम् आरूढवन्तः । सर्वेSपि साधवः कारागारं प्रति नेयाः इति चिटिकानिरीक्षदलेन आरक्षिणः आदिष्टाः यतः तेषु असाधवः अपि आसन् केचन । आरक्षकनिरीक्षकः सर्वान् साधून् आहूय - 'ये त्रिपुण्ड्रम् अपसारयेयुः, ये कण्ठे धृतां रुद्राक्षमालां भञ्जयेयुः च तान् कारागारतः मोचयिष्यामः' इति वदति । अष्ट साधवः तथैव कृतवन्तः । किन्तु उभौ साधू तथा कर्तुं सहमतौ न जातौ । तेन ज्ञातं के साधवः असाधवः च इति । तौ द्वौ सधू मोचितौ, अष्ट साधवः बन्धिताः च ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
Once, 10 sages wearing Urdhvapundra and Rudraksha boarded a train without tickets. Since they didn’t have tickets, they were all taken to jail. The inspector called all the sages and said, 'Those who can remove the Urdhvapundra and break the Rudraksha mala, I will release them from jail.' Eight of them agreed to do so. However, two of them did not agree. Thus, it was revealed who were virtuous and non-virtuous. The two virtuous sages were freed, while the eight were imprisoned.

कदाचित् बुद्धस्य कस्यचन शिष्यस्य वस्त्राणि सर्वथा जीर्णानि जातानि इति कारणतः नूतनवस्त्राणि दाप्यतामिति प्रार्थितवान् । तेन नूतनवस्त्राणि लब्धानि च । नूतनवस्त्रधारिणं शिष्यं कांश्चन प्रश्नान् पृच्छति बुद्धः । यथाक्रमम् उत्तरमपि प्राप्य - 'मम तत्त्वानाम् आन्तर्यं सम्यक् एव गृहीतम् अस्ति भवता' इत्युक्त्वा निर्गच्छति । किं तत् प्रश्नोत्तरम् जिज्ञासया कथां शृण्वन्तु ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
Once, a disciple of the Buddha asked for new clothes since his clothes were completely worn out. He was provided with new clothes. The Buddha asked a few questions to the disciple, who was happy wearing the new clothes. After receiving the answers in turn, he said, 'You have understood the essence of my teachings correctly,' and then left. Let us hear the story to understand the conversation that took place between them.

कदाचित् कैश्चित् बालकैः अल्लावुदीनस्य दीपः प्राप्तः । ततः निर्गताय अल्लावुदीनाय द्वितीयतृतीयबालकौ स्वस्वकार्याणि कर्तुं आदिष्टवन्तः । अल्लावुदीनेन चतुर्थे बालके पृष्टे - देशस्य कृते कष्टग्रस्तानां कृते च साहाय्यं करोतु इति उत्तरम् आगतम् । प्रथमः बालकः - मम बुद्धेः उपयोगं करोमि । स्वप्रयत्नेन एव कार्याणि करिष्यामि इत्युक्तवान्। तद्श्रुत्वा द्वितीयतृतीयबालाकयोः बुद्धिपरिवर्तनं जातम् । तौ अपि तथैव उक्तवन्तौ ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
Once, a few children found the lamp of Allaudin. The second and third children asked Allaudin to do their respective tasks. When he asked the fourth child, the child replied, 'Help those who are suffering.' The first child said, 'I will use my knowledge. I will do my work through my own efforts.' Upon hearing this, the second and third children changed their thinking and said the same.

ब्रह्मचैतन्यस्य श्रीगोन्दवलेकरमहाराजस्य वचनं कदापि वितथं न भवति इति जनानां विश्वासः आसीत् । एकदा, 'सत्वरं गोन्दवलेग्रामम् आगच्छतम्' इति सन्देशः पुण्यपत्तनस्थौ द्वौ अनुयायिनौ प्रति प्रेषितः । तौ प्रस्थितवन्तौ च । अनन्तरदिने एव 'रैण्डसाहेब' नाम्नः क्रूरकर्मणः आङ्ग्लेयस्य हननं पुण्यपत्तने जातम् । यदि तौ पुण्यपत्तने स्यातां तर्हि ताभ्यां महती विपत्तिः सम्मुखीकरणीया अभविष्यत् इति चिन्तयन्तौ तौ, दूरदर्शिनः महाराजस्य आज्ञायाः महत्त्वम् अवगतवन्तौ । कौ तौ अनुयायिनौ इति कथां श्रुत्वा ज्ञास्यामः ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
People always believed that the words of Brahmachaitanya’s Shri Gondavlekar Maharaja were never false. Once, he sent a message to his two disciples residing in Punyapattana, saying, 'Hurry to the village of Gondavala.' They set out immediately. The next day, a cruel Englishman was killed in Punyapattana. Had the disciples been there, they would have faced great difficulty. After this, they realized the significance of Maharaj's foresight.

आक्रामकेण बाबरेण नाशितस्य राममन्दिरस्य कथा एषा । कश्चन प्रतापी सम्राट् विक्रमादित्यः कदाचित् रामजन्मभूमिम् अन्वेष्टुं सरयूनदीतटस्य समीपे स्थिते घोरे अरण्ये अन्वेषणं कारितवान् । किन्तु, न प्राप्तम् । विषादेन वृक्षस्य अधः उपविष्टवता राज्ञा प्रयागराजः दृष्टः । प्रयागराजस्य कथनानुगुणं यत्र क्षीरं स्रावन्ती धेनुः दृष्टा तत्र भूमेः खननेन एकं मन्दिरं दृष्टिगोचरतां गतम् । तत्रैव यत् भव्यं मन्दिरं निर्मापितवान् तदेव राममन्दिरत्वेन ख्यातं जातम् ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
This is the story of the Ram Mandir, which was destroyed by Babar. Once, a mighty ruler, Vikramaditya, thoroughly searched the dense forest situated on the banks of the Sarayu River in order to find the birthplace of Lord Rama, but he could not find it. The saddened king, sitting under a tree, saw Prayagraj. According to the legend of Prayagraj, an excavation of the land was carried out at a spot where a cow was seen pouring milk, and a temple was discovered. Later, the king built a magnificent temple, which came to be known as the Ram Mandir.

मित्रयोः मध्ये स्नेहः कथं भवेत् इति अनया कथया ज्ञायते । कदाचित् रामश्यामयोः मध्ये कलहे जाते, रामः श्यामं ताडितवान् । तदा श्यामः सिकतासु लिखितवान् - ‘अद्य मम प्रियवयस्यः मां ताडितवान्' इति । अन्यस्मिन् दिने जले निम्मज्जन्तं श्यामं यदा रामः रक्षितवान्, तदा श्यामः शिलाखण्डेन लिखति - ‘अद्य निमज्जन्तं मां मम प्रियवयस्यः रक्षितवान्' इति । किमर्थम् एकवारं सिकतासु, एकवारं शिलाखण्डेन लिखति इति पृष्टे श्यामः यत् अद्भुतम् उत्तरं ददाति तत् शृण्मः ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
The story teaches the value of true friendship. Once, when there was a fight between the friends, Rama and Shyam, Rama hit Shyam. Then, Shyam wrote in the sand: "Today my friend hit me." Another day, when Rama rescued Shyam from drowning, Shyam wrote on a stone: "Today my friend saved my life." We shall now listen to Shyam's reply when asked why he wrote in the sand once and on the stone another time.

कदाचित् सिंहः सिंही च वने भ्रमन्तौ वृषभमेकं दृष्टवन्तौ । सिंहः तं हन्तुम् इच्छन्, गर्वेण सिंह्याः पुरतः स्वस्य अङ्गानां प्रशंसनं कृत्वा हठात् आक्रम्य वृषभस्य कण्ठं त्रोटयित्वा तदीयं मांसम् अखादत् । अनतिदूरे शृगाल्या सह स्थितः कश्चन शृगालः प्रवृत्तं सर्वं दृष्ट्वा स्वस्य शौर्यं प्रदर्शयितुम् यदा उद्युक्तः, तदा वृषभः तं पादेन बलात् प्रहृत्य शृङ्गाभ्यां नितराम् अपीडयत् । अतः अनुकरणात् प्राक् अस्माकं बलं कियत् अस्ति इति विचिन्त्य प्रवर्तनीयम् ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
Once, while a lion and lioness were roaming in the forest, they saw a bull. The lion, wanting to kill the bull and having praised himself in front of the lioness, attacked the bull and killed it. Not far away, a fox and a vixen saw this, and the fox also wanted to display his bravery. When he attacked the bull, the bull kicked him with its legs and injured him with its horns. Therefore, one must know one’s strength before imitating others.