Nelleke Noordervliet is schrijver en publiceert sinds 1987 historische romans, essays, verhalen en columns. Daarnaast is ze ook de 'Beschermvrouwe van het Gezelschap van de Geadopteerde Vergeetwoorden'. We spraken met haar over vergeetwoorden, maar ook over ontbreekwoorden (voor dingen waar nog geen woord voor is) — een geanimeerd gesprek over oude en nieuwe taal.

Meer lezen:

• Vergeetwoordenlijst van De Taalstaat
• Woordenlijst van vergeetwoorden tijdschrift Raster
• Ontbreekwoordenlijst van Radio 1 België
• De rubriek Terug in de taal op ivdnt.org
• Simon Carmiggelts cursiefje over een 'dageraadsel'.
• Column Nelleke Noordervliet in Onze Taal

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

Het Papiaments is de moedertaal van de meeste inwoners van Aruba, Bonaire en Curaçao. Maar wat weten we verder eigenlijk van de taal? Hoe is deze creooltaal ontstaan? Hoe is de verhouding met het Nederlands, dat ook een officiële taal is op de drie eilanden? En hoe zit het met die talen in het onderwijs? In deze aflevering gaan we in gesprek met taalkundige duizendpoot Marta Dijkhoff over het belang van het goed beheersen van je thuistaal, de groeiende belangstelling voor het Papiaments, identiteit, literatuur, de situatie in het onderwijs en de onderlinge samenwerking.

Fragment: Tyziano - Boom Bon Bon

• Nationaal Taalinstituut Curaçao
• Levende Talen Sectie Papiaments
• Erkenning Papiaments op Bonaire
• Mi nigrita papiamentu op muurgedichten.nl
• Aflevering met Anne-Mieke Thieme over meertaligheid

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

In deze speciale zomeraflevering praten we met Jaap Parqui, alias Meneer Van Dale, van de gelijknamige podcast. Overdag is Jaap uitgever bij Van Dale, en we spraken hem over zijn werk daar, hoe het is en hoe het was. Maar hij ondervraagt ons ook - over ons werk bij het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal. En verder hebben we het natuurlijk over onze andere gezamenlijke interesse: het podcasten. Een aflevering die anders is dan anders — maar minstens zo leuk!

Meer lezen / luisteren:
Luister de Meneer Van Dale Podcast
Website van Onze Taal
Website van het Instituut voor de Nederlandse Taal
Website van Van Dale

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

Geen klank is zo variabel als de r. Je hebt de (rollende) tongpunt-r, de huig-r en de Gooise, of beter gezegd, randstad-r. Maar dan heb je ook nog de typisch Haagse r, en soms valt de r helemaal weg. Hoeveel r-en zijn er eigenlijk?

Koen Sebregts deed onderzoek naar de klank, en in deze aflevering spreken we hem over hoe het kan dat er zoveel r-en zijn, of er ooit maar één r was en of de Gooise r ook echt uit het Gooi komt? Luisterrrrrren maarrrrrrrrr!

Fragmenten
Veilig leren Lezen - Letter R
Anna Nooshin (creaky voice)
Fragmenten uit het HEMA-corpus

Meer lezen
Website van Koen Sebregts
R-variatie in het Nederlands algemeen geaccepteerd (Kennislink-artikel)
NOSop3: Vandaag maakten we een rondje door Nederrrrrland

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

Vertalen is een anoniem beroep — maar ook een zeer intensieve bezigheid, en hondsmoeilijk bovendien. Denk bijvoorbeeld maar aan alle taal- en cultuurverschillen waar je een oplossing voor moet zien te vinden. En hoe ga je om met onvertaalbare woorden en woordgrapjes, en hoe breng je de stijl van een auteur zo goed mogelijk over?

We praten met Paula Stevens over de 5 miljoen soorten Noors, over troosteten en over waarom de Nederlandse vertalingen altijd 10% langer zijn. Paula Stevens is literair vertaler Noors-Nederlands en winnaar van de belangrijkste vertaalprijs van het Nederlandse-taalgebied: de Martinus Nijhoff Vertaalprijs.

Een podcast over vertalen en over het Noors, en over vertalen uit het Noors.

Meer lezen/luisteren:
Cultuurfonds Vertaalprijs Martinus Nijhoff 2024
Vertalingen van Paula Stevens op Noordseliteratuur.nl
Leestips van Paula: Roy Jacobsen en Johan Harstad
Meneer Van Dale Podcast: aflevering #17 met vertaler Martin de Haan

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden — woorden die we overnemen uit andere talen —, maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. Dat zijn woorden die er altijd al waren, maar die door de vele eeuwen heen wel aanzienlijk veranderd zijn. En precies die woorden vormen het interessegebied van Yoïn van Spijk. We spraken met hem over hoe woorden veranderen, en over de voorouders van het Nederlands: het proto-Germaans en het proto-Indo-Europees, en ook over hoe we eigenlijk kunnen weten hoe die talen in elkaar zaten. Behalve Yoïn komt ook Nicoline van der Sijs nog even aan het woord, over leenwoorden.

Etymologiebank.nl
Historische Woordenboeken online
Taal aan de wandel - website van Yoïn van Spijk
Twitteraccount van Yoïn van Spijk

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

Dialecten dreigen te verdwijnen, maar in Brabant is iets bijzonders aan de hand: daar spreken jongeren een nieuwe vorm van dialect, waarin sommige eigenschappen worden uitvergroot. Taalkundige Kristel Doreleijers doet onderzoek naar taalgebruik en identiteit, en verdiepte zich in het nieuwe, Brabantse hyperdialect. En dan vooral in het lidwoordgebruik, waarmee vooral jongeren zich onderscheiden. Is het dialect, nepdialect of eerder jongerentaal?

De fragmenten die je hoort zijn afkomstig van:

• New Kids: Hedde gij zin om te rennen, of wa en Zwembad
• TikTok Tammo
• Zwarte Loonwerker
• Getske Boys
• Koekwaus van RoekOe Brabant
• EffeSerius, Lekker Brabants praten
• We hebben un clubkse opgericht

Meer interessante links:

• Kristel op Faces of Science
• Artikel over het nieuwe dialect bij het Meertens Instituut
• Kristel bij Omroep Brabant
• Artikel van Kristel op EW Podium
• Artikel op Brabants Erfgoed
• Profielwerkstuk Taalkunde

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

In deze aflevering kijken we terug op het afgelopen taaljaar: wat waren de ontwikkelingen, wie zijn ons ontvallen, en wat waren de woorden van dit jaar? Onze deskundige gast daarbij is Kees van der Zwan, tot voor kort hoofdredacteur van het taaltijdschrift Onze Taal. En behalve naar het voorbije jaar, kijken we ook naar de afgelopen dértig jaar — de periode dat Van der Zwan aan Onze Taal verbonden was. Wat is er allemaal veranderd in die jaren, en wat juist niet?

De fragmenten zijn afkomstig uit de podcast De Online Sisterhood, het tv-programma Even Tot Hier, Beeld van Nederland uit het journaal - de jaren '90, overzicht Van Kooten en De Bie, het laatste journaal van Martine Tanghe.

We willen iedereen bedanken voor het invullen van onze enquête! Marijn van Staveren krijgt het boek Gras is een rood woord toegestuurd.

• Meer over Gras is een rood woord, met het beste uit dertig jaar Onze Taal
• Ontbreekwoordenrubriek op Radio 1 België
• NOS stapt over op Groene spelling
• Leesniveau van scholieren gaat achteruit

Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com