Tạp chí văn hóa

By: RFI Tiếng Việt
Listen for free

  • Summary

  • Sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật, đặc biệt là tại Pháp và Việt Nam
    France Médias Monde
    Show more Show less
Art
Show more Show less
Episodes
  • 150 năm nhà hát Garnier Paris : Ngôi nhà sáng tác tuyệt vời của các môn nghệ thuật sân khấu

    150 năm nhà hát Garnier Paris : Ngôi nhà sáng tác tuyệt vời của các môn nghệ thuật sân khấu
    Jan 24 2025
    Năm 2025 đánh dấu 150 năm xây dựng Nhà Hát Opera Garnier, một trong những biểu tượng của Paris, là mái nhà chung của nhiều thể loại nghệ thuật sân khấu và cũng là chiếc nôi sáng tác của nhiều nghệ sĩ trên thế giới. Kiến trúc độc đáo của Nhà Hát Garnier là nguồn cảm hứng cho rất nhiều các công trình khác trên toàn thế giới, từ ở Úc đến Ukraina và mãi đến tận Brazil … Nhưng quen thuộc nhất với người Việt chúng ta là Nhà Hát Lớn ở Hà Nội, một phiên bản thu nhỏ của Opera Paris. Một dự án suýt chết yểuNgày 05/01/1875, sau 15 năm xây dựng với nhiều gian truân, Opera Garnier chính thức được khai sinh. Trong tiếng nhạc của khúc dạo đầu vở opera Guillaume Tell của nhạc sĩ người Ý, Gioachino Rossini, tổng thống Pháp Mac Mahon trịnh trọng đón 2.000 thượng khách từ khắp châu Âu đến dự lễ khánh thành Nhà Hát nhưng đã quên mời kiến trúc sư Charles Garnier, cha để của công trình đến dự. Charles đã phải tự mua vé vào cửa nhưng phải ngồi ở một góc khuất rất xa sân khấu. May mà có người nhận ra ông, nên Garnier cuối cùng đã có được một chỗ ngồi khả dĩ hơn.Ngược thời gian, năm 1860 Garnier đã đánh bại 170 đối thủ -mà trong đó có những tên tuổi lẫy lừng, như Viollet le Duc, để giành được dự án xây dựng Nhà Hát Lớn Paris. Đây là một kế hoạch của hoàng đế Napoléon III và đó phải là một công trình phản ánh quyền lực mềm của Nước Pháp. Charles Garnier khi đó mới 35 tuổi và chưa được mấy ai biết đến.Nhưng rồi Đệ Nhị Đế Chế Pháp sụp đổ sau thất bại ê chề trong trận đánh Sedan. Hoàng đế lưu vong Napoléon qua đời tại Luân Đôn năm 1873. Công trình xây dựng Nhà hát mà ông chủ xướng dở dang. Trong cuộc nổi dậy Công Xã Paris năm 1871 nhà hát đang xây dở thậm chí bị trưng dụng để chứa đạn dược và lương thực …1873 chẳng may opera trên con đường Le Pelletier, nơi các giới chức sang trọng của cả thủ đô Paris lui tới đã bị thần hỏa ghé thăm. Kinh đô ánh sáng cần có một nhà hát xứng tầm. Tổng thống Mac Mahon quyết định làm sống lại công trình mang tên kiến trúc sư Garnier. Cuối tháng 12/1874 Charles Garnier hoàn thành nhiệm vụ trong một thời gian ngắn kỷ lục 18 tháng. Một viên ngọc sáng của Kinh Đô Ánh SángNgay những giờ phút bắt đần ngự tọa giữa lòng Paris, nhà hát mang tên kiến trúc sư Garnier đã chinh phục công chúng từ mặt tiền bề thế cho đến cấu trúc của giàn sân khấu.Cuối thế kỷ 19 nhà hát Paris là nơi duy nhất được thiết kế với ý tưởng, tự thân công trình kiến trúc này đã là một dạng sân khấu để bắt mọi người phải dồn hết chú ý về đây. Ý tưởng táo bạo thứ hai của Garnier là dựng ngay ở bên trong nhà hát những bậc cầu thang uy nghi để cả Paris cùng biết rằng ai đã có vé mời đi xem và nghe những vở opera nổi tiếng của từ Bizet đến Wagner, từ Rossini đến Bellini…Khán giả Pháp còn nhớ mãi buổi trình diễn để đời của nữ danh ca người Hy Lạp, Maria Callas năm 1964 trong vai Norma của vở opera cùng tên do nhà soạn nhạc người Ý Vincenzo Bellini sáng tác năm 1831. Vở Norma được xem là một trong những tác phẩm « đẹp nhất » của dòng nhạc Opera Ý và khán giả Paris nổi tiếng là khó tính đã chờ đợi rất nhiều ở diva Maria CallasNơi khai sinh bản Boléro Cũng tại nhà hát Garnier, tháng 11 năm 1928 nhạc sĩ Maurice Ravel ra mắt công chúng lần đầu tiên bản nhạc Boléro. Trên sân khấu, vũ sư người Nga Ida Rubinstein thể hiện vai một cô gái gitane trên một chiếc bàn ở quán rượu trong làn điều boléro lập đi lập lại như nỗi ám ảnh dục vọng.Người khen, kẻ chê chẳng ngờ bản Boléro của Ravel trở thành một hiện tượng : Ma lực của tác phẩm phầm này lan rộng ra khắp hành tình. Đến này cứ trung bình 10 phút, đâu đó trên thế giới bản Boléro lại được trỗi lên trên sân khấu.Thánh đường của nghệ thuật Opera Garnier là điểm giao lưu của nhiều thể loại nghệ thuật sân khấu, là chiếc nôi sáng tác cho nhiều thế hệ : Trường dậy múa ba-lê lâu đời của Pháp được nhà vua Louis thứ XIV lập ra từ năm 1713 đã được chuyển hẳn về nhà hát Garnier cho mãi đến ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Nhạc Pháp lời Việt : « Xin đừng xa anh », tưởng nhớ giọng ca Alain Delorme

    Nhạc Pháp lời Việt : « Xin đừng xa anh », tưởng nhớ giọng ca Alain Delorme
    Jan 18 2025
    Năm 2025 đánh dấu 5 năm ngày nam ca sĩ người Pháp Alain Delorme qua đời. Sinh thời, ông là ca sĩ chính của nhóm Crazy Horse, thành công nhờ đi biểu diễn và ghi âm những bản nhạc trữ tình, tiêu biểu của thập niên 1970. Tuy sinh trưởng ở Pháp (thành phố Roubaix), nhưng Alain Delorme lại thành công nhiều hơn tại vương quốc Bỉ, Hà Lan và một số nước thuộc khối Pháp ngữ. Nhắc tới Crazy Horse, không nên nhầm lẫn ban nhạc này (gồm 4 thành viên Pháp và Bỉ) với một nhóm nhạc khác cùng tên người Mỹ chuyên đi biểu diễn nhạc country rock với danh ca kỳ cựu Neil Young. Ngoài ra, « Crazy Horse » cũng được đặt tên cho sân khấu vũ kịch ở thủ đô Paris, nổi tiếng không kém gì nhà hát Moulin Rouge hoặc Paradis Latin. Vào đầu những năm 1970, Alain Delorme (1949-2020) tên thật là Alain Verstraete, cùng với 3 người bạn có cùng niềm đam mê chơi nhạc từ thuở thiếu thời, thành lập nhóm Crazy Horse. Ban nhạc này chủ yếu đi biểu diễn trong các buổi dạ hội, tiệc cưới hay các đêm khiêu vũ ngoài trời, tại các tỉnh miền bắc nước Pháp. Tài nghệ chơi nhạc của họ lọt vào tai các nhà sản xuất. Ở lứa tuổi 20, các thành viên của nhóm Crazy Horse (ngoài Alain Delorme còn có tay đàn ghi ta Johny Callens, sau này đi hát với nghệ danh Johny Fostier, tay đàn bass Dominique Barbe và tay trống Freddy de Jonghe), ký hợp đồng ghi âm đầu tiên với hãng đĩa Elver ở thành phố Mouscron do nhà sản xuất người Bỉ, Marcel De Keukeleire, quản lý.Ngay lập tức, ban nhạc gặt hái thành công bước đầu nhờ nhạc phẩm « J'ai tant besoin de toi » (I need you so much). Đây là bản phóng tác tiếng Pháp của một bản nhạc ăn khách tiếng Hà Lan (Ik ben verliefd op jou) do nam ca sĩ người Bỉ Paul Severs trình bày. Ca khúc đầu tay này giúp cho nhóm Crazy Horse lập kỷ lục số bán vào năm 1971, với hơn một triệu bản. Thành công này mở đường cho ban nhạc trẻ ghi âm nhiều bài hát ăn khách khác, chẳng hạn như « Un jour sans toi » (Một ngày vắng em), « Ne rentre pas ce soir » (Đêm nay em đừng về) và nhất là « L'amour, la première fois ». Bản nhạc này từng được phóng tác nhiều lần sang tiếng Việt. Lời phóng tác đầu tiên « Tình yêu đầu đời » là của tác giả Nhật Ngân. Lời Việt thứ nhì có tựa đề là « Ái ân lần đầu » là của tác giả Vũ Xuân Hùng.Nhờ những giai điệu say đắm nhẹ nhàng, hát với phong cách trữ tình lãng mạn, Alain Delorme và nhóm Crazy Horse đầu thập niên 1970 trở thành một hiện tượng trong làng nhạc nhẹ, thực sự chinh phục được nhiều bạn trẻ. Trên thị trường Bỉ và các nước nói tiếng Pháp, nhóm này đã bán được gần 5 triệu đĩa nhạc (45 vòng), sự nghiệp của họ không ngừng phát triển trong 4 năm liền, một cách nhanh chóng.Tuy nhiên, cũng như nhiều nhóm nhạc nổi tiếng khác, thành công cũng làm nảy sinh nhiều mối bất đồng giữa các thành viên (chủ yếu là giữa 2 ca sĩ Alain Delorme và Johny Fostier) và cũng chính sự bất đồng sâu rộng này khiến cho nhóm không thể tái hợp, dù đã có cơ hội trở lại dưới ánh đèn sân khấu một thời gian sau, vào cuối thập niên 1990, đầu những năm 2000.Khai thác đà thành công của nhóm, ca sĩ Alain Delorme tách ra riêng và bắt đầu sự nghiệp hát solo vào năm 1975. Ông thay đổi phong cách biểu diễn, chuyển qua hát nhạc pop với những nhịp điệu sôi động hơn thay vì ghi âm các tình khúc nhạc nhẹ. Trong giai đoạn này, Alain Delorme khá thành công với các nhạc phẩm như « Livre d'amour » (Tình sử), « Le premier pas » (Bước đầu) và nhất là « Romantique avec toi » (Lãng mạn bên em) …Từ đầu thập niên 1980 trở đi, sự nghiệp của Alain Delorme có dấu hiệu lu mờ, có lẽ vì ông không chuyển hướng kịp thời, với sự xuất hiện của thế hệ tác giả trẻ tuổi, đầy tài năng và nhiệt huyết mới (Goldman, Berger, Balavoine …) Alain Delorme dần dần biến mất khỏi làng nhạc, cho dù để kiếm sống, ông vẫn tiếp tục đi biểu diễn tại các liên hoan, nhạc hội ở các tỉnh miền Bắc nước Pháp.Alain Delorme chỉ xuất hiện trở lại trên đài truyền hình vào giữa những năm 2000 (2007-2008) trong chương trình ca nhạc « Les Années Bonheur » (Những năm tháng hạnh ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Ẩm thực Pháp : Trường dạy nghề nấu ăn Le Cordon Bleu tròn 130 tuổi

    Ẩm thực Pháp : Trường dạy nghề nấu ăn Le Cordon Bleu tròn 130 tuổi
    Jan 17 2025
    Le Cordon Bleu là một mạng lưới quốc tế, gồm các trường tư của Pháp ban đầu dạy nghề nấu ăn và giờ đây được mở rộng sang ngành quản lý nhà hàng khách sạn. Năm 2025 kỷ niệm đúng 130 năm ngày thành lập trường Le Cordon Bleu đầu tiên ở Paris. Hiện giờ, có tới 35 chi nhánh Le Cordon Bleu tại 20 nước trên thế giới, đào tạo khoảng 20.000 học viên mỗi năm. Theo quyển tự điển ẩm thực Larousse Gastronomique, thuật ngữ « cordon bleu » xuất phát từ dải ruy băng màu xanh với thánh giá Malta vào giữa thế kỷ XVI do vua Henri Đệ Tam của Pháp ban tặng để phong tước cho các hiệp sĩ trung thành nhất. Với thời gian, dải ruy băng màu xanh được chọn làm biểu tượng của những đầu bếp giỏi nhất.Vào năm 1895, nhà phê bình ẩm thực Marthe Distel đã cho ra mắt tạp chí đầu tiên « La Cuisinière Cordon Bleu » dành cho nghệ thuật nấu ăn. Trên đà thành công của tờ báo, bà Marthe Distel đã cùng với đầu bếp Henri-Paul Pellaprat thành lập trường dạy nghề nấu ăn Le Cordon Bleu vào năm 1895, ngay tại phố Palais-Royal gần Viện bảo tàng Louvre ở trung tâm Paris. Ngoài việc đào tạo nhiều đầu bếp nước ngoài đến Paris nâng cao tay nghề, trường này bắt đầu mở thêm nhiều chi nhánh trên thế giới kể từ đầu những năm 1950 trở đi.Hiện nay, trường Le Cordon Bleu đã dời trụ sở về Paris quận 15, ở phố Beaugrenelle, cách Tháp Eiffel khoảng 15 phút đi bộ. Cơ sở hoạt động nằm trong những tòa nhà nhiều tầng hiện đại, mỗi tầng rộng hơn 4.000 m2. Ơ trên sân thượng, có một vườn cây xanh, trồng nhiều rau quả để phục vụ cho các lớp đào tạo. Với thời gian, Le Cordon Bleu tạo uy tín của một trong những cơ sở dạy nghề hàng đầu không những về ẩm thực mà còn trong ngành quản lý khách sạn, nhà hàng.Do có hơn 35 cơ sở tại 20 nước trên thế giới, cho nên các học viên thường có thêm nhiều cơ hội xuất ngoại để thực tập hay làm việc . Sau một thời gian đi làm ở nước ngoài, anh Vincent Denis dạy nghề làm bánh mì và các loại bánh viennoiserie ở Paris, anh nói về công thức làm những chiếc bánh sừng bò trộn bơ, tức là bánh croissant au beurre 100% theo kiểu Pháp.Để làm bánh croissant cho thật ngon, thì bột phải được nhồi 24 giờ trước khi cho vào lò nướng. Khi cán bột với bơ, thì tôi dùng loại bơ tươi còn mát lạnh ở khoảng 4 độ C. Bánh croissant có ngon là nhờ cách dùng bột ngàn lớp, trong tiếng Pháp là « pâte feuilletée ». Tôi dùng công thức gọi là « tourage », thêm bơ vào lớp bộp mịn dẻo, rồi cán bột sao cho thật đều. Khi cán xong, phải dùng khăn bọc lại rồi tiếp tục ủ bột trong nửa tiếng. Sau đó, phải lặp lại công đoạn này thêm một lần nữa và tránh cho lớp bột bị khô ở bề mặt : khi thiếu độ mịn dẻo, bánh croissant sẽ nở không đều trong lò nướng. Cán bột ngàn lớp với bơ là công đoạn đòi hỏi nhiều thời gian nhất, nhưng nếu thợ làm bánh biết chịu khó, thì chất lượng của bánh croissant theo kiểu Pháp sẽ càng trở nên thơm ngon tuyệt vời.Mario Alves là một học viên người Bồ Đào Nha. Khi ghi tên vào trường Cordon Bleu tại Paris, Mario biết rằng anh không phải là thực tập sinh nước ngoài duy nhất. Nhưng Mario không ngờ rằng trường ở Paris lại thu hút nhiều thực tập sinh ngoại quốc đến như vậy. Dường như đây là một truyền thống có từ lâu đời, vì trường thu hút học viên với hơn 90 quốc tịch khác nhau, từng đào tạo đầu bếp người Nga đầu tiên vào năm 1897 và đầu bếp người Nhật đầu tiên vào năm 1905. Nhưng dù có quốc tịch gì đi chăng nữa, các học viên đều có cùng một mục tiêu, sớm nhận bằng tốt nghiệp Le Cordon Bleu, có thêm cơ hội tìm việc làm một khi ra trường.Trong lớp hôm nay, chúng tôi học cách nấu nhiều món hầm với thịt cừu non hay thịt gà, cách dùng rau thơm cũng như cách g như cách kết hợp nhiều gia vị để chế biến đủ loại nước sốt. Tôi không có cảm tưởng học nghề nấu ăn đơn thuần mà chủ yếu là học các kỹ thuật chế biến cũng như lối tiếp cận ẩm thực của người Pháp. Chỉ cần nhìn vào ngữ vựng của một đầu bếp chuyên nghiệp Pháp, hầu như mỗi cách làm đều ...
    Show more Show less
    9 mins

What listeners say about Tạp chí văn hóa

Average customer ratings

Reviews - Please select the tabs below to change the source of reviews.

Audible.com reviews

Amazon reviews
No Reviews are Available